نحوه رفع تعهدات ارزی در سامانه نیما چگونه است؟ – راهنمای کامل

رفع تعهدات ارزی و یا بازگشت ارز به چرخه مالی کشور به روش های مختلف قابل انجام است. یکی از این روش ها مراجعه به سامانه نیما است. به این صورت که با فروش ارز حاصل از صادرات در شکل حواله در این سامانه می توان به مدت ۶ ماه از زمان صدور پروانه گمرکی این کار را انجام داد. صادرات، به دلیل اینکه با وارد کردن ارز به کشور همراه است، نقش بسیار مهمی در رشد و پیشرفت اقتصاد یک کشور دارد. با این وجود، در سال های اخیر، در مواردی، صادرات کالا از سوی برخی از صادرکنندگان، با واردات ارز همراه نبوده که این امر، مورد توجه دولت ها قرار گرفته است.

در جهت حل این مشکل، بانک مرکزی ایران در سال 1397، دستور العمل نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور را تصویب نمود که به موجب آن، صادرکنندگان، ملزم شده اند تا از طریق سامانه نیما و طبق مقررات، برای رفع تعهدات ارزی خود اقدام نمایند؛ در غیر این صورت، حق برخورداری از معافیت های مالیاتی را نخواهند داشت.

با توجه به اهمیت این مساله برای صادرکنندگان، در این راهنمای کامل، ابتدا به این سوال پاسخ داده می شود که منظور از رفع تعهدات ارزی چیست؟ همچنین شما را با نحوه رفع این تعهدات صادرات در سامانه نیما آشنا خواهیم کرد. تا انتها همراه امین تجارت توسکا باشید.

منظور از رفع تعهدات ارزی چیست؟

منظور از رفع تعهدات ارزی می توان گفت که؛ برگشت درصد خاصی از ارز حاصل از صادرات که صادرکنندگان می بایست از طریق سامانه مربوطه در مهلت مقرر قانونی اقدام کرده و مالیات پرداخت شده خود را نیز بازپس بگیرند. برای روشن شدن بهتر موضوع توضیحات بیشتری ذکر می کنیم که در ادامه می آوریم:

بر خلاف واردات کالا و خدمات به کشور که موجب خروج ارز از کشور شده، صادرات کالا و خدمات به کشورهای دیگر، موجبات ورود ارز به اقتصاد کشور را فراهم کرده که خود از مهم ترین عوامل رشد و شکوفایی اقتصاد کشور است. مطابق ماده 141 قانون مالیات های مستقیم، 100 درصد درآمد به دست آمده از صادرات کالا و خدمات، از معافیت مالیاتی، برخوردار شده و این درصد، برای صادرات مواد خام، 20 درصد است.

با این وجود، یکی از مشکلاتی که  در رابطه با نحوه رفع تعهدات ارزی در سال های اخیر، در رابطه با صادرات و بحث ورود ارز به کشور و زنجیره اقتصاد داخلی، وجود داشته، این مشکل بوده که گاهی از جانب بعضی از صادرکنندگان، صادرات کالا به خارج از کشور، با واردات ارز به داخل، همراه نبوده است. این مساله در سال های اخیر، با توجه به اینکه صادرکنندگان از انواع مشوق های دولتی، مانند معافیت مالیاتی برخوردار بوده و همچنین، نظر به اینکه موجب خروج بخشی از کالا و خدمات تولیدی از کشور شده اما با ارز وارد شده، جایگزین نشده است، مشکلاتی را برای دولت و اقتصاد ایجاد کرده است.

لذا، در چند سال گذشته، قوانین و مقررات متعددی، با هدف مقابله با این اقدام غیرقانونی برخی از صادرکنندگان، از سوی دولت تصویب و اجرا شده که هر کدام، سعی نموده اند تا با پیش بینی ضمانت اجراهای قانونی، با این مشکل به نحو موثری برخورد کنند. به همین دلیل، در سال 1397 بانک مرکزی اقدام به صدور دستورالعملی نمود که تحت عنوان دستور العمل نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور شناخته می شود.

مطابق این دستورالعمل، صادرکنندگان کالا و خدمات، جهت برخورداری از معافیت های مالیاتی پیش بین شده در قانون مالیات های مستقیم، ملزم هستند تا تعهدات ارزی خود را رفع نموده و ارز حاصل از صادرات را طبق نحوه دستورالعمل، به چرخه اقتصادی کشور برگردانند. با این توضیح که اگرچه، صادرکنندگان، معاف از مالیات بوده، اما مالیات صادرات این اشخاص در هنگام صادرات از طریق گمرک وصول می شود؛ لیکن، این افراد می توانند با بازگرداندن ارز حاصل از صادرات و رفع تعهدات ارزی خود، از طریق سامانه مربوطه برای بازپس گیری مالیات پرداخت شده طبق نحوه مقرر قانونی اقدام نمایند.

در این راستا، در سال 1400، بسته سیاستی برگشت ارز حاصل از صادرات، توسط کمیته ماده (2) شورای عالی هماهنگی اقتصادی، به تصویب رسید که مطابق آن، صادرکنندگان می توانند در مهلت های مقرر قانونی با بازگردانی 90 درصد ارزش پروانه های صادراتی اعلامی توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران به چرخه اقتصادی کشور برای رفع تعهدات خود اقدام نمایند.

روش های رفع تعهدات ارزی صادرات

صادرکنندگان می توانند جهت رفع تعهدات خود و برای اینکه مشمول معافیت های مالیاتی قرار بگیرند، از طریق یکی از روش های قانونی مندرج در مصوبه کمیته ماده ۲ شورای عالی هماهنگی اقتصادی پیرو دستورالعمل نحوه رفع تعهدات ارزی اقدام نمایند. این روش ها شامل موارد زیر است که عبارتند از:

• فروش ارز در قالب حواله از طریق سامانه نیما
• انتقال ارز به بانک ها و صرافی مجاز به صورت اسکناس
• انجام واردات در مقابل صادرات صورت گرفته
• انتقال ارز حاصل از صادرات به فرد دیگر
• بازپرداخت دیون تسهیلات ارزی که این دیون ممکن است از موسسات مالی و اعتباری، حساب ذخیره و صندوق توسعه ملی و غیره به صورت وام گرفته شده باشد.
• سامانه ارز مسافرتی که افراد می توانند جهت ثبت نام و دریافت ارز به میزان محدود و با نرخ دولتی اقدام کنند.
• رفع تعهدات ارزی در سامانه نیما

یکی از اصلی ترین و مهم ترین روش های رفع تعهدات، فروش ارز حاصل از صادرات است.

سامانه رفع تعهدات ارزی

یکی از سوالات مهمی که در رابطه با نحوه رفع تعهدات ارزی صادرات، مطرح می شود، این است که آیا نحوه رفع تعهدات حاصل از صادرات، به صورت اینترتی و از طریق سامانه یا سایت خاصی نیز امکان پذیر است یا خیر؟ و به عبارت دیگر، آدرس سامانه رفع این تعهدات صادراتی چیست؟

یکی از مهم ترین روش های رفع تعهدات ارزی صادرات، فروش ارز حاصل از صادرات، در قالب حواله در سامانه نیما است. بنابراین، در پاسخ به این سوال که سامانه رفع تعهدات صادرات چیست باید گفت، سامانه جامع تجارت، همان سامانه برای برطرف نمودن تعهدات ارزی است.

مراحل و نحوه رفع تعهدات در سامانه نیما

دولت با هدف تسهیل و تسریع برطف نمودن تعهدات ارزی در صادرات روش های متنوعی را پیش بینی کرده است که صادرکنندگان در این مسیر دچار مشکل نشوند. یک از اصلی ترین و کم خطر ترین روش ها، فروش ارز حاصل از صادرات در قالب حواله است که  جهت رفع تعهدات ارزی در سامانه نیما این کار قابل دسترسی و امکان پذیر است. در ادامه مراحل رفع تعهدات ارزی در سامانه به ترتیب ذکر شده است:

1- جهت ورود به سامانه ابتدا باید در مرورگر آدرس ntsw.ir را جستجو کرده و پس از باز شدن صفحه سامانه بر روی دکمه ورود در بالا سمت چپ کلیک نمایید. نام کاربری و کلمه عبور خود را جهت ورود تایپ نموده و روی دکمه ورود کلیک کنید.

2- در این مرحله در منوی عملیات ارزی، زیر منوی مدیریت عملیات ارزی را پیدا نموده و بر روی گزینه فروش ارز کلیک نمایید. صفحه جدیدی باز می شود که با زدن دکمه ایجاد عرضه جدید می توانید مشخصات ارز قابل فروش خود را وارد کنید.  بعد از وارد کردن اطلاعات مربوط به ارزی که قصد فروش دارید دکمه ثبت را زده و روی گزینه تمام کلیک کنید.

3- اگر قصد دارید فروش های ارزی خود را پیگیری کنید می توانید قسمت عرضه ها در ردیف مربوط به معاملات خود، در جدول پایین صفحه ردیف معامله را بزنید. چنانچه خرید ارز شما توسط صرافی ها پیشنهاد شود در این قسمت ثبت شده و برای شما قابل مشاهده می باشد.

همچنین در این مرحله اگر قصد فروش ارز دارید می توانید با وارد کردن اطلاعات مربوط به مبلغ ارز،  نام بانک،  شماره حساب،  شبا،  و نام صاحب حساب پیشنهاد صرافی مورد نظر را قبول نموده و بر روی دکمه انتخاب کلیک کنید.

4- در ادامه می توانید از قسمت معاملات و در جدول پایین که در صفحه اصلی حساب کاربری تان قرار دارد،  به منظور انجام معامله روی دکمه جزئیات در ردیف معامله مورد نظر خود کلیک نمایید.

5- در مرحله بعدی بعد از کلیک بر روی دکمه جزئیات در ردیف معامله صفحه جدیدی باز می شود که اطلاعات واریز وجه از طرف صرافی را می توانید مشاهده کنید. چنانچه قصد تایید این اطلاعات را دارید می توانید روی دکمه تایید صدور حواله ارزی کلیک نمایید.

با طی این مراحل، متقاضیان می توانند مراحل فروش ارز حاصل از صادرات در قالب حواله در سامانه نیما جهت رفع تعهدات ارزی  را به انجام رسانده و نسبت به معافیت مالیاتی خود اقدام نمایند.

مهلت رفع تعهدات چقدر است؟

از سوالات مهم در رابطه با نحوه رفع تعهدات ارزی مهلت و بازه زمانی جهت انجام این کار و استفاده از مزایای آن است. در این مورد می توان گفت طبق راهنمای این موضوع انتشار یافته از طرف بانک مرکزی در سال ۱۴۰۱ مهلت رفع تعهدات ارزی از زمان صدور پروانه گمرکی به مدت ۶ ماه است.